مراحل وزن‌دهی به عوامل اولویت‌دار داخلی

مراحل وزن‌دهی به عوامل اولویت‌دار داخلی

1. فهرست عوامل تاثیرگذار داخلی در ستون اول نوشته می شود.

برای شناسایی عوامل، از پرسشنامه یا مصاحبه با اعضای تیم، مدیران، و خبرگان استفاده می‌شود و فهرستی از نقاط قوت و ضعف تهیه می‌شود.

1. وزن‌دهی به عوامل بااستفاده از  AHP (تحلیل سلسله مراتبی)

برای هر زوج از عوامل، میزان اولویت یا اهمیت نسبی آنها به کمک تکنیک مقایسه زوجی تعیین می‌شود. مقایسه زوجی توسط تورستون (۱۹۷۲) برای اولین بار مطرح شد به این نحو که اگر قرار باشد به روشی عادلانه در مورد اعضای یک مجموعه تصمیم گرفت باید همه آنها به صورت دو به دو باهم مقایسه شوند. تورستون برای بیان این حالت از اصطلاح Paired Comparison استفاده کرد که به معنای مقایسه زوجی می‌باشد. برای این مقایسه از ابزاری موسوم به پرسشنامه خبره استفاده می‌شود.

معیار i	اولویت نسبت به هم																	معبار J
	9	8	7	6	5	4	3	2	1	2	3	4	5	6	7	8	9
قوت 1							*											ضعف 1
قوت 1									*									ضعف 2
قوت 1												*						قوت 2
قوت 1									*									قوت 2
قوت 1												*						قوت 3

 

به عنوان مثال از دید خبرگان قوت 1 3 برابر مهمتر از ضعف 1 بود و اهمیت قوت 1 و فوت 2 با هم برابر هستند.

در ادامه با توجه به نتایج پرسشنامه خبره ساخت ماتریس مقایسات زوجی ایجاد می‌شود که به عنواننمونه برای 3 مورد از مقایسات زوجی در ماتیرس زیر اعداد وارد شده و برای سایر موارد نیز به همین نحو وارد می شود.

 

در مرحله بعد با روش‌های مختلف محاسباتی وزن هر عامل تعیین می‌شود.

ابتدا مجموع اعداد هر سطر محاسبه می شود

4.5	1	1/2	3
3.25	2	1	1/4
5.33	1/3	4	1

سپس هر یک از مقادیر داخل ماتریس بر مجموع آن سطر تقسیم می شود که حاصل آن یک ماتریس زوجی نرمالیزه می باشد.

0.222	0.111	0.666
0.615	0.308	0.077
0.062	0.750	0.187

سپس میانگین هر ستون محاسبه می‌کنیم که مجموع آن 1 هست

1	0.222	0.111	0.666
1	0.615	0.308	0.077
1	0.062	0.750	0.187
1	0.300	0.390	0.310

 

وزن 3 عامل در مثال ماتریس عوامل 0.300، 0.390 و 0.310 هست

تفاوت کسب‌وکار با کارآفرینی چیست؟

تفاوت کسب‌وکار با کارآفرینی چیست؟

برای پاسخ به این سئوال بهتر است ابتدا تعریف هرکدام از این دو را به صورت جداگانه بیان کنیم.

تعریف کسب و کار:

کسب‌وکار توسط نویسندگان مختلف تعاریف متفاوتی برایش ارائه شده است. در واژه نامه آکسفور کسب‌وکار (Business) به مفهوم خرید و فروش و تجارت بیان شده است. در واژه نامه لانگمن به مفهوم پول درآوردن و تجارتی است که از آن می‌توان درآمد کسب کرد. به زبان ساده  کسب و کار عبارت است از حالتی از مشغولیت و به طور عام شامل فعالیت‌هایی است که تولید و خرید کالاها و خدمات با هدف فروش آنها به منظور کسب سود در برمی‌گیرد. براساس تعریف اوریک و هانت (Urwick and Hunt) کسب وکار یعنی هر نوع کاسبی که در پاسخ به نیازهای افراد جامعه خدمات یا محصولاتی را که مایل به خرید آنها هستند و توان پرداخت بهای آن را دارند تولید، توزیع یا عرضه می‌کند. در یک تعریف دیگر پترسون و پلومن (Peterson and Plowman)کسب و کار را این طور تعریف کرده اند: هر تبادلی که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد، کسب و کار نیست، بلکه کسب و کار هر نوع تبادل تکراری و تجدید شوند خرید و فروش است. همچنین اون (Own) تعریف دیگری از کسب و کار ارائه داده است و آن را نوعی کاسبی می‌داند که طی آن کالاها یا خدمات برای فروش در بازار تولید و توزیع می‌شوند.

یه طور خلاصه می‌توان گفت کسب و کار با خرید و فروش کالاها و تولید کالاها و یا عرضه خدمات برای رسیدن به سود سروکار دارد.

تعریف کارآفرینی (Entrepreneurship):

بر اساس تعریف کرایزنر کارآفرینی بر بهره‌بردرای از فرصت‌های کشف نشده تاکید دارد. طبق تعریف پیتر دراکر کارآفرینی بهره‌برداری از فرصت‌ها برای ایجاد تغییر است و کارآفرین همواره به دنیال تغییر، پاسخ دادن به آن و بهره‌برداری از آن به عنوان یک فرصت است.. اما در تعریف ژوزف شومپیتر  کارآفرین فردی است که ترکیبات جدیدی را در تولید ایجاد می‌کند و کارآفرینی عبارت است از عرضه کالایی جدید، روشی جدید در فرآیند تولید، ایجاد بازاری جدید، یافتن منابع جدید و ایجاد هر نوع تشکیلات جدید در کسب‌وکار. همچنین بر اساس تعریف تیمونز کارآفرینی یعنی خلق چیزی ارزشمند از هیچ. در نهایت کارآفرینی از نظر احمدپور و مقیمی چنین تعریف شده است که کارآفرین فردی است که ایده و فکر جدیدی دارد و با بسیج منابع از طریق فرآیند ایجاد یک کسب‌وکار که توام با خط مالی و اجتماعی و حیثیتی است محصول و خدمت جدیدی را به بازار عرضه می‌کند. در اکثر تعاریف ویژگی تعیین کننده در کارآفرینی همانا انجام کارهای جدید و یا ابداع روش‌های نوین در انجام کارهای جاری است. روش نوین همان تخریب خلاق است. تعریف دیگری که از کارآفرینی ارائه شده است می‌گوید سرمایه هرگز ایده‌ای را به حرکت در نمی‌آورد بلکه این ایده است که محرک سرمایه است و موفقیت در کسب و کار، با ایده‌ای نوآورانه و خلاق که به همراه سرمایه منجر به ارائه محصول جدید در بازار می‌شود رقم می‌خورد که این را در اصطلاح کارآفرینی می‌گوییم (احمدپور)

 

 

حال با توجه به توضیحات فوق می‌توان تفاوت کسب‌وکار با کارآفرینی را بیان کرد. تفاوت اصلی بین کسب‌وکار و کارآفرینی در ماهیت و رویکرد آنهاست. کسب‌وکار به معنای فعالیت‌هایی است که به منظور خرید، فروش، تولید و عرضه کالاها یا خدمات برای دستیابی به سود انجام می‌شود و بیشتر بر پایه تداوم فعالیت‌های تجاری موجود متمرکز است. در مقابل، کارآفرینی به معنای شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌های نو و ناشناخته به واسطه کشف یا خلق فرصت‌ها برای ایجاد تغییرات جدید است. کارآفرینان با ابداع روش‌های نوین، ایجاد محصولات یا خدمات جدید، یا تغییرات اساسی در فرآیندها، به ایجاد کسب‌وکارهای جدید و بهبود شرایط بازار می‌پردازند. به عبارت دیگر، کسب‌وکار به اجرای عملیات تجاری معمول اشاره دارد، در حالی که کارآفرینی به خلاقیت و نوآوری در ایجاد فرصت‌های تجاری جدید مربوط می‌شود.

گزارش وضعیت شاخص‌ها و داده‌های دیده‌بان جهانی کارآفرینی در کشور ژاپن

 

نقشه راه سیاست‌ها در سال 2023

در سال 2023، پیش‌بینی می‌شد که رشد اقتصادی واقعی ژاپن حدود 1% باشد که عمدتاً به دلیل تقاضای داخلی است. نرخ تورم در حدود 3% تخمین زده می‌شد که این میزان از نظر بین‌المللی نسبتاً پایین به نظر می‌رسید، اما برای کشور ژاپن بالاترین نرخ تورم در یک دهه اخیر بود. کارآفرینان ژاپنی همچنان با کمبود نیروی کار مواجه بودند، اما توانسته‌اند مهارت‌های خود را برای مدیریت این مشکل بهبود بخشند. در نوامبر 2022، دولت ژاپن برنامه‌ای پنج‌ساله برای توسعه استارتاپ‌ها با بودجه‌ای بیش از 10 تریلیون ین اعلام کرد.

بررسی شرایط چارچوبی در سال 2023

کیفیت محیط کلی کارآفرینی (overall entrepreneurial environment) ژاپن که در سه سال گذشته تا 2022 به آرامی بهبود یافته بود، در سال 2023 به طور ناگهانی کاهش یافت. در سال 2022، این شاخص با امتیاز 5.0 که نشان‌دهنده وضعیت کافی بود، ارزیابی شد و در میان 50 اقتصاد دنیا، رتبه 21 را به خود اختصاص داد. اما در سال 2023، این امتیاز به 4.4 کاهش یافت و رتبه ژاپن به 27 در میان 49 کشور رسید.

این افت ناشی از کاهش امتیاز در 11 مورد از 13 مؤلفه شرایط کارآفرینی یا Entrepreneurial Framework Conditions (EFCs) بود که تنها دو مورد آن مشابه سال قبل ارزیابی شدند. امتیازهای مربوط به هر دو شاخص آموزش کارآفرینی (یعنی Entrepreneurial Education at School Stage و  Entrepreneurial Education at Post School Stage) و هر دو شاخص شرایط ورود به بازار (شامل Commercial and Professional Infrastructure و Research and Development Transfers) هر دو کاهش داشتند، اما بزرگ‌ترین کاهش‌ها در زمینه زیرساخت‌های تجاری و حرفه‌ای (Commercial and Professional Infrastructure) مشاهده شد که به کمبود وکلای حقوقی و سازمان‌های پشتیبانی اشاره دارد، همچنین در زمینه انتقال تحقیقات و توسعه  (Research and Development Transfers). یکی از نقاط قوت ژاپن در این چارچوب، زیرساخت‌های فیزیکی (Physical Infrastructure) آن است و در مقابل، ضعیف‌ترین مؤلفه، آموزش کارآفرینی در مدارس محسوب می‌شود. در زمینه آموزش کارآفرینی در مدارس، ژاپن در سال 2023 در رتبه 41 از 49 کشور قرار داشت. اما کاهش‌های شدید از سال 2023 باعث شد که ژاپن در زمینه زیرساخت‌های تجاری و حرفه‌ای و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی (Social and Cultural Norms) به رتبه 47 سقوط کند که برای کشوری با شهرت خوب در زمینه سیستم‌های مالی و اجتماعی خود، نتیجه‌ای نسیتا تعجب‌برانگیز است.

در قالب سؤالات جدید، کارشناسان داخلی کیفیت حمایت‌های اجتماعی از کارآفرینان زن و دسترسی آن‌ها به منابع در مقایسه با مردان را ارزیابی کردند. ژاپن در زمینه حمایت‌های اجتماعی امتیاز ضعیفی گرفت (2.7 و رتبه 43)، اما در زمینه دسترسی به منابع امتیاز بهتری داشت (5.2 و رتبه 20). نتیجه مربوط به حمایت اجتماعی نگران‌کننده است، زیرا به نظر می‌رسد حمایت‌های اجتماعی از کارآفرینی در حال کاهش باشد.

ژاپن در نظرسنجی جمعیت بزرگسال GEM Adult Population Survey (APS) در سال 2023 شرکت نکرد.

منبع:       

https://www.gemconsortium.org/economy-profiles/japan-2

 

مدل‌ها و شاخص‌های ارزیابی و اندازه‌گیری کسب‌وکارها

مدل‌ها و شاخص‌های ارزیابی و اندازه‌گیری کسب‌وکارها

علاوه‌بر دیدبان جهانی کارآفرینی (GEM) Global Entrepreneurship Monitor نهادهای مهم دیگری هستند که در اندازه‌گیری شاخص‌های کسب‌وکار و کارآفرینی نقش دارند و هر کدام با توجه به اهداف و ماموریت‌های خود شاخص‌ها و مدل‌های خاص خود را توسعه داده‌اند که به شرح زیر هستند:

1. بانک جهانی (World Bank)
2. سازمان توسعه و همکاری اقتصادی یا OECD (Organization for Economic Co-operation and Development)
3. مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum)
4. سازمان ملل متحد (United Nations)
5. کمیسیون اروپا (European Commission)
6. صندوق بین‌المللی پول (International Monetary Fund)
7. مرکز ملی مطالعات پایش و بهبود محیط کسب‌وکار- وزارت اقتصاد

در اینجا برخی از این نهادها با جزییات بیشتر بررسی می‌شود.

 

1- بانک جهانی

بانک جهانی هر ساله گزارشی تحت عنوان Doing Business منتشر می‌کرد و در آن به سهولت انجام کسب و کار در کشورهای مختلف می‌پرداخت. این گزارش که انتشار آن از سال ۲۰۰۳ آغاز شد، یکی از گزارش‌های ارزشمند و معتبر جهانی است که در رسانه‌ها و تحقیقات مدیریتی نیز مورد اشاره و استفاده قرار می‌گیرد. شاخص آسانی انجام کسب‌وکار معیاری بود که توسط بانک جهانی منتشر می‌شد و هدف آن ارزیابی شرایط و مقررات کسب‌وکار در کشورهای مختلف بود. این شاخص بر اساس رتبه‌های متفاوت نشان می‌داد که هر کشور در چه شرایطی برای راه‌اندازی و اداره کسب‌وکار قرار دارد. رتبه‌های پایین‌تر (عدد کمتر) به معنای وجود مقررات ساده‌تر و حمایت بیشتر از حقوق مالکیت خصوصی در آن کشورها بود. تحقیقات انجام شده بر اساس این شاخص نشان می‌داد که بهبود شرایط کسب‌وکار می‌تواند تأثیر زیادی بر رشد اقتصادی کشورها داشته باشد. در سپتامبر ۲۰۲۱، بانک جهانی تصمیم به توقف انتشار این شاخص گرفت. گروه بانک جهانی در تاریخ 16 سپتامبر 2021 اعلام کرد که گزارش "انجام کسب و کار" (Doing Business) متوقف خواهد شد. این گزارش که برای کمک به تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاران و ارزیابی بهبودهای اقتصادی و اجتماعی کشورهای مختلف استفاده می‌شد، پس از کشف برخی مشکلات در داده‌های گزارش‌های 2018 و 2020 مربوط به کشورهای چین، امارات، عربستان و آذربایجان متوقف شد. بانک جهانی پس از بررسی این مسائل و مشکلات اخلاقی مربوط به برخی از مسئولان سابق و کنونی خود، تصمیم گرفت گزارش مذکور را متوقف کند.

شاخص‌های مورد استفاده در مدل بانک جهانی تا سال 2021:

• اقتصاد- نام کشور  (Economy)
• رتبه سهولت انجام کسب‌وکار  (Ease of Doing Business Rank)
• رتبه درون گروه  (Rank within group)
• شروع کسب‌وکار  (Starting a business)
• رسیدگی به مجوزهای ساخت‌وساز  (Dealing with construction permits)
• دریافت برق  (Getting electricity)
• ثبت مالکیت  (Registering property)
• دریافت اعتبار  (Getting credit)
• محافظت از سرمایه‌گذاران اقلیت  (Protecting minority investors)
• پرداخت مالیات‌ها  (Paying taxes)
• تجارت فرامرزی  (Trading across borders)
• اجرای قراردادها  (Enforcing contracts)
• حل و فصل ورشکستگی  (Resolving insolvency)

لینک دسترسی به آخرین گزارش منتشر شده با عنوان Doing Business و  رتبه کشورها در ارتباط با هر یک از شاخص‌های فوق:

• https://archive.doingbusiness.org/en/rankings

 

پس از  سپتامبر 2021، بانک جهانی اعلام کرد به دنبال ایجاد رویکرد جدیدی برای ارزیابی محیط کسب و کار و سرمایه‌گذاری است و به حمایت از بخش خصوصی و طراحی محیط‌های قانونی مناسب برای توسعه ادامه خواهد داد.

پروژه جدید بانک جهانی، شاخص آمادگی کسب وکار است (B-Ready یا Business Ready). هـدف از ایـن معیار، ارائه یک ارزیابی کمی از محیط کسـب و کار برای توسعه بخش خصوصی است.

توسـعه بخـش خصوصـی در اینجـا بـا سـه ویژگی تعریف می‌شود: رشد اقتصادی را طریـق نـوآوری و کارآفرینـی افزایش می‌دهد و برابـری فرصت‌ها را در میـان فعالان بازار افزایش می‌دهد. پایـداری عمومـی اقتصـاد را در دراز مدت تضمین می‌کنـد.

کارآفرینی در بخـش خصوصـی به شـدت تحت تأثیر طیف وسـیعی از سیاسـت ها و مقررات عمومی است کـه یـک محیط کسـب مسـاعد را ایجـاد می‌کنـد. ایـن سیاسـت ها و مقررات مشـوق راه انـدازی شـرکت های جدیـد، تسـهیل کسـب وکارهای موجـود، ایجاد مشـاغل خوب و انتقال کارگران غیررسمی به رسمی است.

جزییات این مدل جدید در گزارشی به زبان فارسی توسط مرکز ملی مطالعات پایش و بهبود محیط کسب‌وکار- وزارت اقتصاد منتشر شده و در این لینک آمده است.

گزارش سال 2024 نیز توسط بانک جهانی به تازگی منتشر شده است که در این لینک قابل مشاهده است:

https://openknowledge.worldbank.org/server/api/core/bitstreams/08942fab-9080-4f37-b7be-ef61c9f9aed9/content

دیدبان جهانی کارآفرینی (GEM) Global Entrepreneurship Monitor

پایگاه اطلاعاتی دیدبان جهانی کارآفرینی (GEM) Global Entrepreneurship Monitor که در سال 1997 راه‌اندازی شده است با مشارکت کشورهایی همچون انگلیس، آمریکا، فنلاند و ایرلند، بابسون کالج و دانشکده‌ی کسب و کار لندن و حمایت بنیاد کارآفرینی کافمن (Kauffman Foundation) تاسیس شد. دیده‌بان جهانی کارآفرینی به‌عنوان یک کنسرسیوم دانشگاهی شامل تیم‌های پژوهشی است که مأموریت اصلی آنها ارزیابی و ارائه داده‌های معتبر در سطح بین‌المللی در ارتباط با کارآفرینی است (منبع: دفتر دیده‌بان جهانی کارآفرینی در ایران).

آدرس اینترنتی این پایگاه https://www.gemconsortium.org است.

در بخش‌های مختلف این پایگاه می‌توان اطلاعات مفیدی از فعالیت کارآفرینان کشورهای مختلف و روند تغییرات سالیانه متغیرهای مختلف را یافت. از مهمترین بخش‌های این پایگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- لیست کشورهای فعال

در آخرین لیست کشورهای فعال در پایگاه GEM تعداد 60 کشور فهرست شده اند که متاسفانه ایران در تاریخ تهیه این مطلب (9 نوامبر 2024) در بین آنها نیست:

https://www.gemconsortium.org/images/media/gem-2024-active-teams-1716304693.pdf

2- داده‌های جهانی کارآفرینی

در لینک زیر می‌توان به داده‌های شاخص‌های مختلف کارآفرینی دسترسی یافت و خروجی این داده‌ها را در قالب فایل اکسل یا CSV دانلود کرد. همچنین می‌توان روند تغییرات متغیرهای مختلف  را در یک کشور در طول زمان به صورت نمودار دریافت کرد. به علاوه می‌توان روی نقشه جغرافیایی جهان وضعیت این شاخص‌ها را در کشورهای مختلف در یک سال به صورت یکجا مشاهده کرد که نمونه آن در تصویر پایین نمایش داده شده است. داده‌ها در این بخش در دو نوع زیر ارائه شده‌اند:
Entrepreneurial Behaviour and Attitudes
Entrepreneurial Framework Conditions

https://www.gemconsortium.org/data

نقشه زیر مقایسه وضعیت شاخص قصد کارآفرینانه در کشورهای جهان را نمایش می‌دهد:

3- تعریف مفاهیم و روش‌شناسی GEM

https://www.gemconsortium.org/about/wiki

4- ارتباط GEM با سازمان‌های بین‌المللی

https://www.gemconsortium.org/about/impact/1875 

دیده‌بان جهانی کارآفرینی (GEM) رابطه نزدیکی با سازمان‌های بین‌المللی بزرگ همچون بانک جهانی، مجمع جهانی اقتصاد، سازمان ملل متحد و کمیسیون اروپا برقرار کرده است. این همکاری‌ها شامل مشارکت در تهیه گزارش‌ها، ارائه گزارشات در رویدادها و ارائه مشاوره تخصصی می‌شود.

5- جدیدترین گزارش جهانی GEM

https://www.gemconsortium.org/reports/latest-global-report

6- کارآفرینی زنان

https://www.gemconsortium.org/reports/womens-entrepreneurship

7- لیست گزارشات جهانی و گزارشات ملی کشورهای عضو GEM

https://www.gemconsortium.org/report

8- گزارش سال 2019 GEM در ایران

https://www.gemconsortium.org/file/open?fileId=50604

9- پروفایل اقتصاد کشورها

https://www.gemconsortium.org/economy-profiles

شایان ذکر است لینک دفتر دیده‌بان جهانی کارآفرینی در دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران از اینجا قابل دسترس است.

* استفاده آموزشی از محتوای متنی این سایت یا بازنشر آن با ذکر نام وبلاگ کانکتوم کارآفرینی مجاز هست. هر نوع بهره‌برداری تجاری نیازمند کسب اجازه قبلی است.

مقالات پیشنهادی برای مطالعه در زمینه تفکر و رفتار کارآفرینانه

در این مطلب لیستی از مقالات مفید برای مطالعه درباره ابعاد مختلف تفکر و رفتار کارآفرینانه  پیشنهاد شده‌اند:

• ذهنیت کارآفرینانه

Daspit, J. J., Fox, C. J., & Findley, S. K. (2021). Entrepreneurial mindset: An integrated definition, a review of current insights, and directions for future research. Journal of Small Business Management, 61(1), 12–44. https://doi.org/10.1080/00472778.2021.1907583

Kaffka, G., Krueger, N. (2018). The Entrepreneurial ‘Mindset’: Entrepreneurial Intentions from the Entrepreneurial Event to Neuroentrepreneurship. In: Javadian, G., Gupta, V., Dutta, D., Guo, G., Osorio, A., Ozkazanc-Pan, B. (eds) Foundational Research in Entrepreneurship Studies. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-73528-3_10

• شناخت کارآفرینانه

Mitchell, R. K., Busenitz, L., Lant, T., McDougall, P. P., Morse, E. A., & Smith, J. B. (2002). Toward a Theory of Entrepreneurial Cognition: Rethinking the People Side of Entrepreneurship Research. Entrepreneurship Theory and Practice, 27(2), 93-104. https://doi.org/10.1111/1540-8520.00001

Shepherd, D. and Patzelt, H. (2018). Entrepreneurial cognition: Exploring the mindset of entrepreneurs. Palgrave Macmillan Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-71782-1

Klein, PG. McCaffrey, M. (2022). Entrepreneurial judgment. In: Bylund, P. (eds) A Modern Guide to Austrian Economics. Economics 2022. Edward Elgar Publishing. 64-83. https://doi.org/10.4337/9781789904406.00010

• برای آشنایی کامل با چرایی استارت‌آپ‌ها

Henri Koskinen (2023) Outlining startup culture as a global form, Journal of Cultural Economy, 16:6, 812-828. https://doi.org/10.1080/17530350.2023.2216215

• اهمیت داشتن دیدگاه فرآیندی بر مبنای رویکرد رفتاری به کارآفرینی

Gartner, W. B. (1988). “Who Is an Entrepreneur?” Is the Wrong Question. American Journal of Small Business, 12(4), 11-32. https://doi.org/10.1177/104225878801200401

Vogel, P. (2017). From Venture Idea to Venture Opportunity. Entrepreneurship Theory and Practice, 41(6), 943-971. https://doi.org/10.1111/etap.12234

• سود کارآفرینانه

Alvarez, S. A. (2007). Entrepreneurial rents and the theory of the firm. Journal of Business Venturing, 22(3), 427-442. https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2006.04.006

• تئوری‌های کارآفرینی

Sharon A. Alvarez (2005), Theories of Entrepreneurship: Alternative Assumptions and the Study of Entrepreneurial Action, Foundations and Trends in Entrepreneurship: Vol. 1: No. 3, pp 105-148. http://doi.org/10.1561/0300000003

Covin, J. G., & Slevin, D. P. (1991). A Conceptual Model of Entrepreneurship as Firm Behavior. Entrepreneurship Theory and Practice, 16(1), 7-26. https://doi.org/10.1177/104225879101600102

• اکوسیستم به‌عنوان ساختار

Adner, R. (2017). Ecosystem as Structure: An Actionable Construct for Strategy. Journal of Management, 43(1), 39-58. https://doi.org/10.1177/0149206316678451

• نقش و جایگاه زهرا شاکر در کارآفرینی

Audretsch, D.B. Shaker A. Zahra: pioneering entrepreneurship scholar. Small Bus Econ 44, 721–725 (2015). https://doi.org/10.1007/s11187-015-9651-3

نگاهی بر مقاله Who Is an Entrepreneur?" Is the Wrong Question" نوشته ویلیام گارتنر

موضوع انتخابی برای مقاله Who Is an Entrepreneur?" Is the Wrong Question"  نوشته ویلیام گارتنر نشان می‌دهد که در تعریف اصطلاح کارآفرین اتفاق نظر وجود ندارد و چنان تنوعی در تعاریف وجود داشته است که رسیدن به یک تعریف پذیرفته‌شده عمومی دشوار بوده است. انتخاب این عنوان توسط ویلیام گارتنر نیز به نوعی کنایه از این مطلب هست که اصل موضوع نه تعریف و شناخت فرد کارآفرین، بلکه تمرکز بر مفهوم کارآفرینی است که ماهیتی فرآیندی دارد. در جدول 1 این مقاله بیش از 30 تعریف مختلف از نویسندگان متفاوت گردآوری شده است. در این تعاریف برای معرفی یک فرد کارآفرین دو نوع رویکرد رفتاری (behavioral approaches) و صفاتی (trait approaches) توسط گارتنر شناسایی شده است.

در رویکرد رفتاری کارآفرین مجموعه‌ای از رفتارها را انجام می‌دهد که به خلق یک سازمان (کسب‌وکار) منتج می‌شود اما در رویکرد صفاتی، کارآفرین مجموعه‌ای از صفات و ویژگی‌های شخصیتی است. به‌طور کلی گارتنر رویکرد صفاتی را بی‌نتیجه قلمداد می‌کند و رویکرد رفتاری را برای تحقیق در زمینه کارآفرینی مفیدتر می‌داند. از نظر گارتنر سوال "Who Is an Entrepreneur?" چون روی صفات شخصیتی تمرکز دارد نه تنها ما را به تعریف کارآفرین نزدیک نمی‌کند، بلکه به درک پدیده کارآفرینی نیز کمکی نمی‌کند.

در رویکرد صفاتی (شخصیتی) "کارآفرین"، واحد پایه‌ای تحلیل‌ها است و صفات و خصوصیات کارآفرین کلیدهایی برای توضیح کارآفرینی به عنوان یک پدیده هستند، چرا که کارآفرین، علت کارآفرینی است. رویکردهای شخصیتی بر این فرض استوار هستند که فرد کارآفرین یک نوع شخصیت خاص دارد، یک وضعیت وجودی ثابت هست و یک نوعِ قابل توصیف؛ از همین رو برای آن مجموعه‌ای از صفات را بیان می‌کنند.

در این رویکرد، یک فرد کارآفرین همیشه کارآفرین هست، چون کارآفرین‌بودن یک تیپ شخصیتی هست. شاهد این مطلب هم بخش روش‌های (Methods) بسیاری از مقالات پژوهشی کارآفرینی منتشر شده در مجلات علمی است که جامعه آماری خود را از کارآفرینان معرفی می‌کنند، حتی اگر سال‌ها از تاسیس کسب‌وکارشان گذشته باشد. آنچه از محتوای مقاله و همچنین جدول 1 برمی‌آید این هست که تعاریف زیادی برای فرد کارآفرین وجود دارد، مطالعات کمی از یک تعریف مشابه استفاده کرده‌اند و عدم توافق روی این مطلب که کارآفرین کیست، موجب شده است جامعه آماری بسیاری از مطالعات همان‌طور که گفته شد همگن نباشد و این نکته حتی روی تحلیل‌ها و تفسیر آماری مطالعات کارآفرینی می‌تواند تاثیرگذار باشد و بین یافته‌ها با آنچه در واقعیت وجود دارد واگرایی ایجاد کند.

در رویکرد رفتاری تحلیل‌ها در سطح سازمان انجام می‌شوند و در واقع سازمان سطح اولیه و سنگ بنای تحلیل‌ها هست وفرد در ارتباط با فعالیت‌هایی که برای امکان ایجاد شدن سازمان انجام داده است در نظر گرفته می‌شود. در این رویکرد شخصیت کارآفرین مکمل رفتارهای اوست. تحقیق در مورد سوال اصلی مقاله در این رویکرد بایستی حول این نکته متمرکز شود که کارآفرین چکار می‌کند؟ نه اینکه کارآفرین کیست. این دیدگاه کارآفرین را درون فرآیند ایجاد کسب‌وکار می‌بیند که فعالیت‌هایی انجام می‌دهد که منجر به ایجاد یک سازمان می‌شود.

این دو رویکرد شخصیتی و رفتاری که در بالا اشاره شد در مطالعات مربوط به تعریف رهبر و مفهوم رهبری نیز وجود دارد. کارآفرین بودن یک وضعیت ثابت وجودی نیست، بلکه یک نقش هست که افراد برای ایجاد سازمان می‌پذیرند.

این مقاله که در مجله Entrepreneurship Theory and Practice (با نام سابق American Journal of Small Business) منتشر شده است، با برچسب برترین مقاله سال 1988 در این مجله مشخص شده است که از طریق این لینک قابل مشاهده است: https://journals.sagepub.com/toc/etpb/13/4

 

منبع:

Gartner, W. B. (1988). “Who Is an Entrepreneur?” Is the Wrong Question. American Journal of Small Business, 12(4), 11-32. https://doi.org/10.1177/104225878801200401

 

اطلاعات بیشتر درباره ویلیام گارتنر:

 

https://www.babson.edu/about/our-leaders-and-scholars/faculty-and-academic-divisions/faculty-profiles/william-b-gartner.php

https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=7006584466

https://scholar.google.com/citations?user=v35rHdgAAAAJ&hl=en

 

* استفاده آموزشی از محتوای متنی این سایت یا بازنشر آن با ذکر نام وبلاگ کانکتوم کارآفرینی مجاز هست. هر نوع بهره‌برداری تجاری نیازمند کسب اجازه قبلی است.

ایجاد طبقه‌بندی جدید برای مجلات کارآفرینی در اسکوپوس

چند روز قبل داشتم برای یکی از تمرینات درسی یک مطلب با موضوع معرفی مجلات علمی کارآفرینی در پایگاه‌های استنادی ISC، اسکوپوس و Web of Science می‌نوشتم. به‌دلیل تجارب کاری در زمینه انتشار مجلات آکادمیک سراغ پایگاه‌های اطلاعاتی Scopus و Web of Science رفتم. اولش انتظار داشتم مثل خیلی از رشته‌ها و گرایش‌های علمی یک عنوان هم برای طبقه‌بندی مجلات کارآفرینی توی اسکوپوس و وب‌آف‌ساینس وجود داشته باشه اما برخلاف انتظار چنین طبقه‌بندی وجود نداشت.

 

مروری کوتاه بر مفهوم اکوسیستم

یکی از پرکاربردترین اصطلاحات در محیط‌های دانشگاهی کارآفرینی و کسب و کار "زیست‌بوم کسب و کار" و همچنین "زیست‌بوم کارآفرینی" هست. واژه اکوسیستم استعاره‌ای زیست‌شناختی است که چندین دهه قبل از توجه محققان کسب و کار در متون علمی زیست شناسی استفاده می‌شد.

 

معرفی مفاهیم کسب‌وکار از منظر واژه‌شناسی، حقوقی، آکادمیک و از دیدگاه عامه

در دنیای کسب‌وکار و کارآفرینی اصطلاحات بسیاری وجود دارد که با وجود تفاوت در معنی و مفهوم گاهی به‌عنوان مترادف استفاده می‌شوند. لیستی از این اصطلاحات در این مطلب از لحاظ واژه‌شتاسی، تعریف حقوقی، مفهوم آکادمیک و دیدگاه عامه بررسی شده است.

 

کارآفرینی (Entrepreneurship)

• واژه‌شناسی: مهارت در راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید، به‌ویژه زمانی که شامل شناخت فرصت‌های جدید باشد (1).
• تعریف حقوقی: به معنای یک فرآیند قانونی است که شامل ایجاد یک کسب‌وکار جدید، تاسیس شرکت یا ثبت قانونی آن کسب‌وکار با تبعیت از قوانین تجارت، مالکیت معنوی، مالیات و غیره است و فرد کارآفرین مسئولیت‌های قانونی آن را برعهده می‌گیرد.
• تعریف آکادمیک: از نظر آکادمیک تعاریف متفاوتی برای کارآفرینی ارائه شده اما به طور کلی می‌توان گفت فرآیند شناسایی و ارزیابی فرصت، توسعه ایده‌های نورآورانه، راه اندازی و مدیریت یک کسب‌وکار جدید با هدف ایجاد ارزش اقتصادی و اجتماعی از طریق ارائه محصولات یا حدمات جدید
• دیدگاه عامه: از دیدگاه عموم مردم معمولا کارآفرینی به مفهوم ایجاد هر نوع کسب‌وکار یا اشتغال‌زایی تلقی می‌شود.

نگاهی بر مقالۀ فرآیند کارآفرینی: پیوند بین قصدها و رفتار

در این مطالعه ارتباط بین قصد و رفتار کارآفرینانه به صورت مطالعه موردی در جمعیتی از دانشجویان و بر مبنای نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده (theory of planned behavior-TPB) بررسی شده است. این نویسندگان ضمن بسط‌دادن و توسعه نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده با افزودن مهارت‌های کارآفرینی گپ‌های بین مقاصد کارآفرینی را با رفتار کارآفرینانه نشان داده‌اند. در این مقاله در بخش مقدمه دو مرحله اصلی رفتار کارآفرینانه یعنی ایجاد قصد کارآفرینی و سپس تبدیل یک ایده به کسب‌وکار مورد تاکید قرار گرفته است. به عبارتی ایده خوب بدون قصد کارآفرینانه تبدیل به کسب‌وکار نمی شود که بیانگر اهمیت پیش‌نیازبودن قصد کارآفرینی است. در این مقاله که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده به خلاهای تحقیقاتی در این زمنیه اشاره شده است. در واقع هنوز اطلاعات کمی وجود دارد که چطور قصد کارآفرینی منتج به رفتار کارآفرینی می‌شود.

نگاهی بر مقالۀ نقش مواجهه قبلی با کارآفرینی در فرآیند کارآفرینی

این مقاله که در سال 2017 در مجله Journal of Small Business Management منتشر شده است به بررسی تاثیر  مواجهه قبلی با کارآفرینی در فرآیند کارآفرینی پرداخته است. نویسندگان در ابتدای مقاله اشاره می‌کنند که بسیاری از مطالعات قبلی ماهیت فرآیندی کارآفرینی را نادیده گرفته بودند و بیشتر  پیش‌نیازهای تشکیل یک کسب وکار را در سطح فردی بررسی کرده‌اند. بر همین اساس استدلال می‌کنند که با داشتن نگرش فرآیندی به کارآفرینی، درک عوامل تسهیل‌کننده تشکیل کسب‌وکارهای جدید  را  می‌توان بهتر درک کرد. طبق این منطق فرآیندی بیان می‌کنند که فرآیند کارآفرینانه شامل دو مرحله اصلی است که اولی توسعه و شکل‌گیری قصد و نیت کارآفرینی و در مرحله دوم که فرد شروع به تخصیص زمان و منابع روی پروژه تاسیس کسب‌وکار کند وارد مرحله دوم یا Gestation می‌شود و در این مرحله افراد تبدیل به کارآفرینان نوپا یا nascent می‌شوند و در نهایت با طی کردن مراحل قانونی و ایجاد یک شخصیت حقوقی فرآیند این رفتار کارآفرینی تکمیل می‌شود.